اولین جلسه کمیسیون تسهیل تجارت با کشور اسپانیا با حضور اعضای اتاق بازرگانی ایران و اسپانیا روز دوشنبه ساعت 14:00 در طبقه ششم اتاق بازرگانی ایران برگزار گردید.
در ابتدای جلسه جناب آقای Enrique Urrutia نماینده Asturex اسپانیا و عضو افتخاری اتاق بازرگانی ایران واسپانیا در جلسه حضور داشتند و در خصوص تجارت با اسپانیا توضیحاتی ارائه نمودند.
ایشان با اشاره به حضور 13 ساله در امارات متحده عربی و 5 ساله در ایران اظهار داشتند، مسائل و مشکلات داخلی و خارجی همیشه وجود دارد، این هنر بازرگانان است که به دنبال اهداف خود بوده و راههایی را برای حل این مشکلات بیابند. باید پل های ارتباطی میان دو کشور را یافت. روابط ایران و اسپانیا با توجه به مناسبات شرکتهای دو کشور در شرایط مطلوبی قرار دارد و اسپانیایی ها علاقمند به حضور و کار با بازرگانان در ایران هستند. ساختن پل ارتباطی مطمئن از جمله کارهایی است که می توان انجام داد. در ادامه آقای Urrutia اعلام آمادگی کردند تا دانش و اطلاعات خود را در اختیار اعضای اتاق بازرگانی ایران و اسپانیا قرار دهند.
در ادامه آقای دکتر طاهری ضمن خوشآمدگویی به اعضای حاضر از ایشان خواستند تا به بیان مشکلات و معضلات موجود بپردازند.
مشکلات و راهکارهای اعلام شده شامل موارد زیر است:
1- مشکلات ناشی از حمل و نقل: تردد کامیونهای ایران به اسپانیا چندین سال است که با پروانه تردد انجام می گیرد. در سال 2018 کشور اسپانیا تعداد 150 برگ پروانه تردد دو جانبه برای کامیونهای ایرانی صادر نمود، با توجه به حجم مبادلات بازرگانی بین دو کشور این تعداد مورد استفاده قرار گرفته است. اکنون با اتمام پروانه های تردد، واردات و صادرات بین دو کشور با اختلال مواجه شده و عملاً کامیون های ایرانی امکان تردد به خاک اسپانیا را ندارند. در جنین شرایطی کالا از کشورهای اطراف به خصوص ترکیه خارج می شود. بدین ترتیب علاوه بر کرایه بار که به صورت ارز از کشور خارج می شود، این امر موجب تضعیف ناوگان حمل و نقل ملی کشور بوده و صرفاً موجب افزایش ناوگان حمل و نقل کشورهای همسایه می شود. با توجه به مشکلات پیش رو در خصوص حمل و نقل دریایی ، حمل و نقل جاده ای می تواند گزینه مناسبی جهت جایگزینی قلمداد شود، در صورت اخذ مجوزهای تردد حمل و نقل کالا از مسیر جاده ای به کشور اسپانیا و بالعکس تنها 10 الی 12 روز به طول می انجامد. مورد دیگر عدم همکاری سفارت اسپانیا در خصوص اعطای ویزا به کامیونداران می باشد، همچنان پروسه دریافت ویزا برای کامیوندارانی که قصد حمل کالا به اسپانیا را دارند با عنوان توریستی بوده و مشکلات عدیده ای را به وجود می آورد.
2- نحوه تخصیص ارز، مشکات عدیده در سامانه های نیما و سنا : یکی از فعالان اقتصادی با اشاره به اینکه در این سامانه نرخ‌های مختلفی از سوی صادرکنندگان پیشنهاد می‌شود، گفت که تفاوت نرخ‌ها موجب سردرگمی متقاضایان ارز در سامانه نیما می شود، فرآیند طولانی دریافت ارز از سامانه نیما یکی دیگر از معضلات این سامانه محسوب می شود.
3- سیاست گذاری غلط: صادرکنندگان محصولات اعم از کشاورزی، پتروشیمی و ... کلیه هزینه‌هایش را با نرخ ارز آزاد محاسبه و فرآوری می‌کند چگونه تولید کنندگان و متولیان اقتصادی می توانند به فعالیت خود ادامه دهند در حالیکه هزینه‌های صادرات را به صورت نقد با ارز آزاد پرداخت می کنند اما ماحصل آن را با نرخ موردنظر دولت تقدیم سامانه نیما می نمایند.
4- در صورت بازگشت تحریم‌ها، شرکتهای بیمه‌ای بین‌المللی، محموله‌های صادراتی ایران را بیمه نخواهند کرد. در این وضعیت مشتریان از خرید مجدد و سفارش محموله‌های جدید به‌دلیل بالا رفتن ریسک سفارش خودداری خواهند کرد.
5- انصراف شرکتهای خارجی از ادامه یا آغاز همکاری با شرکتهای ایرانی، با وجود در دستور کار قرار دادن ادامه همکاری ها در زمان تحریم با SME ها بسیاری از شرکتهای هر چند کوچک از همکاری و فعالیت با شرکتهای ایرانی امتناع می نمایند.
6- ممنوعیت ورود هزار و چهارصد قلم کالا از مبادی گمرکات کشور تحت این عنوان که در طبقه کالایی لوکس و ورای نیازهای اولیه مصرف کنندگان ممنوع گردیده است. این تصمیم با این ادله که بخش عمده این کالاها نمونه مشابه داخلی داشته و در کشور تولید می شوند تشدید گردید. اجرای این سیاست به طور ناگهانی در روند تجهیز پروژه های در حال ساخت خلل ایجاد کرده است و منجر به فسخ قرارداد و ضرر مالی بسیار زیادی برای طرف ایرانی می شود. همچنین راه قاچاق را هموار می سازد. این در حالیست که بسیاری از این اقلام در دسته مواد اولیه قرار گرفته و پس از فرآوری مجدد در ایران صادر شده و سودآوری ارزی برای کشورمان به ارمغان می آورد.
7- کارشناسی غیر تخصصی در صنایع مختلف از ناحیه گمرکات، ورود اصطلاحات بعضا‍ً گیج کننده و تصمیمات آنی و سبب سردرگمی فعالان اقتصادی شده است با توجه به مسائل اخیر ارزی در کشور و روند طولانی ثبت سفارش و واردات مواد اولیه باید به فکر بود.
8- در کمیسیون تسهیل روابط تجاری با کشور اسپانیا، اعضایی معرفی شوند تا وظیفه پیگیری موارد را از مراجع بالادستی با توجه به نوع روابطشان داشته باشند.
9- اعضای کمیسیون حاضر در جلسه در صدد به اشتراک گذاشتن راه حل هایی که به نظرشان می تواند به اعضای حاضر کمک نمایند اقدام نمایند. هم افزایی مهمترین راهکار برون رفت از شرایط کنونی است. استفاده از تجربیات راههای دور زدن مشکلات و موانع تنها از این طریق ممکن خواهد بود.
10- معضل اخذ مجوز واردات، واردات به شرط وجود سابقه در سال 1396، سهمیه واردات به میزان واردات سال 1396 از جمله مشکلات اساسی بازرگانان محسوب می شود. اخذ مجوز برای کالاهای واسطه ای تولید و مواد اولیه برای شرکتهای بازرگانی رویه ای بسیار سخت می باشد.
با توجه به تصمیم اتحادیه اروپا مبنی بر تقویت سرمایه گذاری در ایران و همچنین واریز درآمدهای ارزی حاصل از فروش نفت به حساب بانک مرکزی ج.ا.ا در چند بانک اروپایی و دسترسی ایران به درآمدهای حاصل از فروش نفت، شرایط لازم جهت استفاده از این منابع را در جهت تامین کالاها و خدمات و بویژه مواد اولیه، کالاهای واسطه، تجهیزات و ماشین آلات مورد نیاز صنایع کشور فراهم می آورد.
شرط کافی جهت عرضه و تامین کالا و خدمات توسط شرکتهای کوچک و متوسط اروپایی، آمادگی و پذیرش آنها در انجام معاملات تجاری با شرکتها و موسسات ایرانی است.
علاوه بر تردیدهای شرکتهای اروپایی در انجام معامله با شرکتهای ایرانی و محدودیتهای ناشی از تحریم شرکتهای کشتیرانی و حمل و نقل در جابجایی کالا به بنادر و مقاصد ایران و نیز شرکتهای بیمه بین المللی در ارائه پوششهای بیمه حمل، مشکل اساسی در نقل و انتقال وجوه مربوط به معاملات به نفع صادرکنندگان و تعدد شرکتها و موسسات کوچک و متوسط اروپایی صادرکننده است.
به منظور یکپارچه سازی و تمرکز بر تامین کالاها و خدمات مورد نیاز کشور و تسهیل در امر نقل و انتقال ارز از محل درآمدهای ارزی حاصل از صادرات نفت به حسابهای متعدد شرکتهای صادرکننده اروپایی و نیز کاهش ریسک تجاری و مالی کشور در مبادلات با شرکتهای اروپایی می توان یکی از شرکتها و یا سازمانهای دولتی و نیمه دولتی به رسمیت شناخته شده یا معرفی شده از سوی کشورهای اروپایی را بعنوان کارگزار یا شرکت ما در تامین کننده کالا و خدمات به ایران تعیین و بخشی از منابع پولی و ارزی را با همکاری و هماهنگی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، وزارت و اقتصاد و دارایی و در صورت لزوم یک یا چند بانک تجاری ایران به حساب این شرکت در مقابل اخذ پوششهای لازم و تعیین کارمزدهای مربوطه بعنوان وجوه در اختیار منتقل گردد.
در ارتباط با معضلات مبادلات بانکی، با عنایت به مذاکرات مقدماتی صورت گرفته از طرف اتاق بازرگانی ایران و اسپانیا با SERCOBE و توافق ضمنی این انجمن مبنی بر آنکه سرکوبه می تواند بعنوان نماینده و کارگزار شرکتهای ایرانی در اسپانیا باشد. این طرح با مشارکت وزارت امور خارجه، وزارت نفت، وزارت دارایی و بانک مرکزی امکان پذیر خواهد بود.
با توجه به اینکه کشور اسپانیا 35% صادرات اروپا را در اختیار دارد،تعیین یک شرکت و یا سازمان رسمی در کشور اسپانیا که بتواند بعنوان یک شرکت واسطه مسئولیت تامین و صدور کالاها و خدمات مورد نیاز شرکتهای ایرانی را از آن کشور و سایر کشورهای اروپایی بعهده گیرد، می تواند بعنوان یک راه کار مناسب در جهت کاهش تعداد نقل و انتقالات ارزی و ریسک شرکتهای اسپانیایی در تعاملات تجاری با شرکتهای ایرانی شناخته شود.
اتاق بازرگانی ایران و اسپانیا طرح مذکور را برای اتاق ایران و وزارت امورخارجه ارسال کرده و منتظر پاسخ ایشان می باشد، هم اکنون با توجه به پررتگ تر شدن نقش اتاق بازرگانی ایران در ارتباط تنگاتنگ با سه قوه بر این مهم مجدداً تاکید خواهد شد. در انتهای از کلیه اعضای محترم درخواست می گردد مشکلات موجود را به صورت کتبی با جزئیات به اتاق بازرگانی ایران و اسپانیا ارسال نمایند تا به ریاست و معاونت بین الملل اتاق بازرگانی ایران ارجاع داده شود. امید است که موانع موجود هر چه سریعتر برطرف شود.